Bedrog of fraude bij de rechter: wat zijn de gevolgen?

In de rechtszaal worden vaak over en weer de nodige verwijten geuit en soms wordt er gesteld dat er in de procedure bedrog of fraude is gepleegd .

Waarheidsplicht: liegen niet zonder gevolgen!

In een gerechtelijke procedure dienen partijen standpunten zo veel mogelijk in te nemen naar waarheid. Dit wordt de waarheidsplicht genoemd. In de Wet is daarvoor een speciaal artikel opgenomen, namelijk artikel 21 Rechtsvordering. In dit artikel staat dat partijen verplicht zijn de voor beslissing van belang zijnde feiten volledig en naar waarheid aan te voeren. Gebeurt dat niet, dan kan de rechter daar gevolgtrekkingen aan verbinden. De rechter heeft dus grote vrijheid om er consequenties aan te verbinden als iemand liegt en bedriegt en er dus sprake is van bedrog of fraude.

Steeds meer maken rechters (terecht) gebruik van dit artikel. Dit artikel is echter niet hetzelfde als een beroep op herroeping van een uitspraak, omdat er (bijvoorbeeld) sprake is van bedrog.

Herroeping of vernietiging van een uitspraak bij bedrog

In een recente uitspraak kwam dit naar voren, waarbij een procespartij beslissende stukken welbewust achterhield en er werd aangegeven dat er sprake was van bedrog. In dit geval speelde de vraag of een arbitraal vonnis moest worden herroepen, omdat een procespartij zich schuldig had gemaakt aan bedrog. Herroeping is mogelijk als een vonnis berust op na de uitspraak ontdekt bedrog, of dat het vonnis geheel of gedeeltelijk berust op stukken die na de uitspraak vals blijken te zijn, of een partij na de uitspraak stukken in handen heeft gekregen die op de beslissing van het scheidsrecht van invloed zouden kunnen zijn.

Het Hof overweegt in deze zaak:

“Van bedrog is sprake als een partij door haar oneerlijke proceshouding belet dat in de procedure feiten aan het licht komen die tot een voor de wederpartij gunstige afloop van de procedure hadden kunnen leiden. Het bedrog kan inhouden het opzettelijk doen van onjuiste mededelingen, het opzettelijk verzwijgen of toepassen van een andere kunstgreep, zoals het zich presenteren in een valse hoedanigheid. Niet vereist is dat vast komt te staan dat het bedrog tot een andere uitspraak zou hebben geleid. Voldoende is dat de arbiter, bij de kennis van de ware stand van zaken, tot een andere beslissing zou hebben kunnen komen.”

In deze recente uitspraak overweegt het Hof dat voor bedrog geen zelfstandig belang toekomt aan de schending van de waarheidsplicht. Het zijn twee verschillende wetsartikelen. De herroeping die ik net noemde, ziet op de herroeping van een arbitraal vonnis. Ook voor vonnissen van rechters bestaan gelijke herroepingsgronden. Dit is geregeld in artikel 382 Rv. De inhoud daarvan is gelijk aan die van herroeping van een arbitraal vonnis.

Ook werd in deze uitspraak nog eens bevestigd dat voorr heropening van het geding volstaat dat er sprake is een voldoende verdenking van bedrog. Of het bedrog ook bewezen kan worden,moet daarna worden bepaald. Wel moet er voldoende gronden zijn aangevoerd die rechtvaardigen dat er sprake zou zijn van bedrog. Het alleen bedrogen voelen, is dus niet voldoende.

Bedrogen in de procedure? Bel advocaat procesrecht!

Als u zelf geconfronteerd bent met een zaak waarin u denkt dat de wederpartij niet de waarheid heeft gesproken of er zelfs sprake is van bedrog, dan is het wellicht nog mogelijk de uitspraak te vernietigen. Advocaat Jasper Hagers is gespecialiseerd in procesrecht en procedeert op regelmatige basis en kan u verder helpen!